Četvrtak, DECEMBER 12, 2024
ramazanski_savjeti

Koristi posta



Pravo zna?enje arapske rije?i es-sawm (post) jeste biti na odmoru. To zna?i da gastro-crijevnom traktu, genitalijama, jeziku, o?ima, uima, itd., dajemo odmor. Vrijeme prolaska hrane od usta do kraja debelog crijeva je 14 sahata. U tom periodu dok postimo i sebi uskra?ujemo sve uitke, hrana dopire do stomaka i digestivnog sistema.
Zapravo, post je dodatna sigurnost za regeneracijski proces tijela. Proces regeneracije tijela i mozga, uklju?uju?i molekule memorije, zapo?inje kada je tijelo odmorno, naro?ito tokom perioda dubokog spavanja. Spavanje tokom Ramazana je mnogo intenzivnije od spavanja u drugim periodima. Dva sahata spavanja tokom Ramazana je puno sla?e i ljepe od nekoliko sahata u drugim situacijama.
Post zna?ajno uve?ava slast spavanja, te smanjuje sanjanje koje se aktivira tokom brzog pokrertanja o?iju (REM) dok spavamo. Zato je puno korisnije starijim ljudima da poste jer je njihovo normalno vrijeme spavanja, u neposta?kom stanju, mnogo manje.

Post je Boija naredba jer ga je Allah propisao u Kur'anu. Obzirom da muslimanski post ne prelazi 14 sahata dnevno, normalno i stabilno stanje tijela je rezultat koordiniranog psiholokog mehanizma. Zato su gotovo svi biohemijski rezultati u laboratoriji normalni.

Tokom posta, serum magnezijum je pove?an

Magnezijum ima kardio-zatitne efekte i koristi se u prevenciji i lije?enju sr?anih napada.
On u sebi sadri anti-plateletalne osobine i titi od proirenja ugruka.
posjeduje stabilizator membrane koji uti?e na protok sodijuma/potazijuma/kalcijuma u nivo membrane. Zato on titi od sr?anih i modanih disritmija.
Post, preko korisnih efekata magnezijuma, sprje?ava formiranje atherome i rastvara atheromati?ne plo?ice koje su odgovorne za sr?ane napade i udare. Stoga, post uzima aktivno u?e?e u podmla?ivanju tijela putem mnogobrojnih kanala.
On pove?ava vlaknastu (fibrinoliti?nu) aktivnost krvi koja vodi prevenciji i raspadanju novih ugruaka.

Ramazan prua zdrav duh i zdravo tijelo. Tokom posta lu?enje vika hormona preko hipofiznih lijezda je uve?ano. Jer postoji anaboli?ni hormon za sintezu proteina i collagena koji proizvodi pozitivnu ravnoteu azota. On, tako?er, stimulira erythropoiesis i collagenu sintezu.

Tokom posta, namaza i raznih duhovnih iskustava u Ramazanu, odre?ene endogene supstance se preko mozga i ki?mene modine osloba?aju u tijelu. Te supstance se zovu opoidi. Oni uklju?uju enkephaline i ednorphine koji su odgovorni za euforiju, spokojstvo i vedrinu tokom tog perioda.

Endorphini i enkephalini su prirodni eliminatori boli. Endorphini mogu biti odgovorni za ugodno osje?anje kojeg dosta ljudi osje?a nakon napornog vjebanja. Endorphini i enkephalini se deriviraju iz beta-lipotropina.
Prilikom osloba?anja on se cijepa i formira tri glavna aktivna produkta koji se nazivaju meta-enkephalini, gamma-endorphini i beta-endorphini.

Beta-endorphini su najaktivniji. Oni su negdje 20 puta ja?i od morphina. Uz njihovo dejstvo eliminiranja boli ovi narkoti?ni analgetici uzrokuju jaki osje?aj euforije. Taj osje?aj je dijelom odgovoran za psiholoko ponaanje odre?enih osoba koje poste. Drugi mehanizmi smanjuju osje?aj boli blokiraju?i njegov prijenos u mozak.

Da bi se preina?io osje?aj boli, mozak i ki?mena modina osloba?aju specijalne neuro-odailja?e koji se zovu endorphini i enkephalini. Te hemikalije se mijeaju sa transmisijom impulsa boli pa, posjeduju?i receptore nervnih ?elija, trae da se impulsi alju preko sinapse. Takvim na?inom impuls boli je manje uspjeniji, tako da endorphini i enkephalini mogu znatno umanjiti osje?aj boli. Oni, u krajnjim okolnostima, jako velike povrjede mogu u?initi bezbolnim.

Ako se, recimo, atleta povrijedi tokom napornog takmi?enja, vojnik tokom borbe, ili osoba koja posti, moda ne?e primijetiti ranu, sve dok se njihov napor ne zavri. To se deava zato to mozak proizvodi nenormalno veliku koli?inu endorphina ili enkephalina u periodima intenzivnog stresa, uzbu?enja ili posta.


Post i bio-ritam

Muslimani koji su od djetinjstva redovno postili su bili izloeni raznim usnulim i budnim, svjetlim i mra?nim situacijama u toku jednog dana lunarnog mjeseca. Zato im je vjerovatno mnogo lake da usled raznih okolnosti brzo sihroniziraju svoj dnevni, mjese?ni i godinji bio-ritam.

Zato je za o?ekivati da muslimani koji redovno poste imaju najmanje poteko?a i umora tokom putovanja avionom od Zapada do Istoka i da takvi problemi kod muslimanskih upoljenika (koji rade u razli?itim smjenama) budu minimalni. Zapravo, glavni bioloki sat, koji ima ivotni ciklus od 24 ?asa, je smjeten u supramijazmati?nom nukleusu hipotalamusa. To je gomila od oko 10.000 nerava na obje strane sredinje linije, povie mijazme oko tri centimetra iza oka.

Ponovno prilago?avanje obrnutog modela smjene traje otprilike 1-2 sahata/dana. Individualna razlika brzine resihronizacije je vrlo zastupljena. Muslimani koji su imali poreme?ene dnevne cikluse budnosti/uspavanosti u toku jedne lunarne godine, a redovno poste, mogu se bre prilagoditi razli?itim uslovima me?unarodnog putovanja. Oni nemaju nikakvih smetnji dok prelaze vremenske zone i ne pate od bolesti i umora koji se osje?a poslije dugog leta mlaznjakom.

?im se Ramazan zavri, ritam normalnog ivotnog ciklusa koji traje 24 ?asa kod posta?a ve? prvog dana sljede?eg mjeseca evala, se velikom brzinom uspostavi. To zna?i da je bio-ritam na Bajramu (idu-l-fitr) na istoj razini kao i prije Ramazana.

Za resihronizaciju radnicima na smjeni je potreban period od tri nedjelje. Obzirom da musliman koji posti sam sebe prilago?ava procesu resihronizacije tokom perioda koji traje ?etiri nedjelje u Ramazanu, njegovi zdravstveni problemi (koje imaju radnici na smjenama) su bezna?ajni.


Koristi no?nog namaza

Pored toga, drutveni kontakt tokom teravija ili no?ne nafile (kolektivnog namaza), te drugih drutveno-duhovnih aktivnosti mora djelovati kao zeitgeber (darovalac vremena). On regulie sve desihronizovane biologijske ritmove.

Preko godine, prosje?ni musliman, pored uobi?ajenih dunosti, pet puta obavlja svoju dnevnu dunost (namaz). Ta praksa daje fizi?ku sposobnost svakom mii?u u tijelu. Tokom mjeseca posta, dodatni namazi od 20 rekata se, tako?er, no?u klanjaju. Od prilike 200 kalorija se upotrijebi tokom ove nafile od 20 rekata.

Ta dodatna praksa potroi, za 1-2 sahata ranije, sve ekstra kalorije koje se unesu tokom iftara. Istovremeno glukoza u krvi poraste od progutanih sastojaka; tokom namaza glukoza koja cirkulira u krvi oksidira u CO2 i H2O.

Fizi?ki pokreti tokom nafile daju osje?aj fleksibilnosti, koordinacije i ralaksacije. Oni, tako?er, smanjuju stres i otklanjaju zabrinutost i depresiju. Tokom obavljanja teravije (qiyam) lu?e se andrenalin i noradrenalin. Oni su odgovorni za konstantni dinamizam koji se kombinuje sa spokojstvom i vedrinom, ?iji je uzrok sekrecija enkephalina, endorphina, dynorphina i dr.

To no?ni namaz ?ini unikatnim u smislu da u istoj individui kombinira dinamizam sa vedrinom,euforijom i dignitetom. Primije?eno je da su tokom kontinuirane aktivnosti efekti adrenalina i noradrenalina zadugo uo?ljivi nakon zavretka no?nog namaza. ?ak samo promiljanje ili donoenje nijeta ima udijela u aktiviranju simpati?nog nervnog sistema. Osobe koje poste i obavljaju no?nu nafilu imaju znatno bolju i zdraviju osjetilnost.

Regularni i ponavljaju?i pokreti tijela tokom namaza pruaju mii?ima snagu, ilavu ja?inu, fleksibilnost zglobova i kardio-vaskularnu zalihu. Pokreti tijela pomau prevenciju osteoporoze u osteoporoti?nim kostima starijih ljudi i post-menopauzi kod ena. Kod naprezanja podlaktice prilikom podizanja tijela sa sedde (prostracije) pove?ava se sastav minerala u kostima podlaktice. Promjenjivo optere?enje tokom raznih poloaja uzrokuje efekat podmazivanja i zatitnog protoka sinovilne te?nosti u upljinama zglobova. Ja?anje pumpe mii?nih listova aktivnim pokretanjem ?lanaka na nozi, titi duboku trombozu vene koja obi?no uzrokuje hroni?ne ?irove na nogama starjih osoba.

Vjebe tite organizam od hroni?nih sr?anih bolesti daju?i toleranciju karbohidratima i poboljavaju?i kanjenje napada dijabetesa tipa 2. Rast lu?enja hormona je uzdignut zbog posta i vjebi tokom dugih no?nih namaza. Obzirom da su ovi hormoni neophodni za formiranje collagena to moe biti veoma vaan faktor kasnog odlaganja boranja koe kod muslimana koji poste i klanjaju no?nu nafilu.

Vjebe i pokreti koji se ?ine tokom no?ne nafile (qiyamu-l-layl) daju ?ovjeku raspoloenje, pravilno razmiljanje i vladanje. Memorija za kratkotrajne doga?aje kod starijih ljudi vremenom propada. Starijim ljudima namazi daju memoriju za kratkotrajne doga?aje, na na?in to dre memorijske kanale u mozgu otvorenim, ostavljaju?i ih u kontaktu jedan sa drugim. To se naro?ito intenzivira stalnim recitiranjem i ponavljanjem kur'anskih ajeta, te drguh dova koje se upu?uju Allahu. Namaz, tako?er, pomae u zatiti razuma od drugih nadolaze?ih misli.

Ponavljanje namaza, dova, zikra ili mii?nih aktivnosti, zajedno sa pasivnim zanemarivanjem nametljivih misli, uzrokuje osje?aj relaksacije koja vodi opadanju B.P. , smanjenju konzumiranja kiseonika i redukciji sr?anih i respiratornih aktivnosti.

Sve ovo, kombinirano sa no?nim nafilama, je idealno stanje za oputanje, a naro?ito ako se kombinira sa ponavljanim mii?nim aktivnostima zajedno sa recitiranjem zikra i dova koje se upu?uju Allahu. Zato no?na nafila daje olakanje. Islamske molitve su jedinstvene i zbog toga to se prilikom fizi?kih pokreta zateu i izgra?uju mii?i a adrenalin i noradrenalin se oboga?uju. Istovremno napetost u razumu se zbog duhovne komponente osloba?a, a tome doprinosi lu?enje enkephalina, endorphina, dynorphina i drugih.

Sve osobe koje obavljaju no?nu nafilu se bolje i oputenije osje?aju ?ak u godinama penzije i usamljenosti. Oni se mnogo bolje susre?u sa neo?ekivanim ivotnim izazovima kao to je, recimo, tr?anje za autobusom! To im pomae u izdrljivosti, samopotovanju i samouvjerenju u svoju neovisnost.



Add this page to your favorite Social Bookmarking websites
Reddit! Del.icio.us! Mixx! Free and Open Source Software News Google! Live! Facebook! StumbleUpon! TwitThis Joomla Free PHP
Share

BUDIMO PRIJATELJI

RAMAZANSKI SAVJETI

POSJETITE MINBER.BA

  • Titulizam i populizam
    Piše: Muhamed Ikanović  “…pitajte učenjake ako to vi ne znate.” (En-Nahl, 43) Ovaj kur’anski ajet dao je jasnu smjernicu kada je u pitanju rješavanje određenih...
  • Pohvalno je nazvati selam pri ulasku u svoju kuću
    Rekao je Uzvišeni Allah: “A kada uđete u kuće, vi ukućane njene pozdravite pozdravom od Allaha propisanim, blagoslovljenim i lijepim.” (En-Nur, 61) Ovaj ajet prokomentirali...
  • Emotivna obazrivost i suosjećanje
    Priredio: Mr. Osman Smajlović Dobročinstvo ima svoje stepene i vrste. Jedna od tih vrsta je ono što se naziva emotivna obazrivost i suosjećanje, što u...